Kilka faktĂłw z historii UW (na podstawie niniejszej strony: http://www.uw.edu.pl/o_uw/historia/wczoraj.html)

Lata 1816-1915
Uniwersytet w Warszawie powstał w 1816 r., gdy rozbiory odcięły ziemie centralnej Polski od starego centrum akademickiego w Krakowie. Najpierw, w Księstwie Warszawskim, powstały Szkoła Prawa i Szkoła Lekarska. W 1816 r. car Rosji i król Polski Aleksander I zezwolił na powstanie uniwersytetu złożonego z 5 wydziałów: Prawa i Administracji, Lekarskiego, Filozoficznego, Teologicznego, Nauk i Sztuk Pięknych. Łączna liczba studentów stopniowo zbliżyła sie do 800. Profesorów było 40-50. Po kilku latach względnego liberalizmu władze rosyjskie ograniczyły swobody uniwersyteckie, a gdy ogromna wiekszość studentów wzięła udział w Powstaniu Listopadowym, uniwersytet został zlikwidowany.
TU PROSZE WSTAWIC OBRAZEK ZE STRONY: http://www.uw.edu.pl/o_uw/historia/1816p.html (UWAGA: obrazek ma tez hiperlacze do tej strony)

PODPIS DO RYSUNKU: Widok Palacu Kazimierzowskiego, obecnej siedziby wladz uczelni, w czasach Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego, 1824 r.  Rycina wedlug rysunku Jana F. Piwarskiego. 

Chwilowa liberalizacja w Rosji umożliwiła uzyskanie zgody na otwarcie w Warszawie polskiej wyższej uczelni: Akademii Medyko-Chirurgicznej. W 1862 r. dodane zostały do niej wydziały: Prawa i Administracji, Filologiczno-Historyczny i Matematyczno-Fizyczny. W ten sposób powstała Szkoła Główna, która w parę lat po Powstaniu Styczniowym została zamknięta. Jej krótkie istnienie wywarło jednak wielki wpływ na tworzącą sie wówczas polską inteligencję. Sposród 3.000 studentów, którzy przez kilkanaście lat studiowali w Warszawie, wielu weszło pózniej w skład polskich elit społecznych, przyczyniając się do rozwoju kraju i podtrzymania narodowej świadomości w najtrudniejszym okresie niewoli, do początku XX wieku.
Rosyjskojęzyczna uczelnia, utworzona została w miejsce Szkoły Głównej, jako narzędzie rusyfikacji społeczeństwa polskiego. Wiekszość profesorów przyjechała z Rosji. Znacznie poprawiła się sytuacja materialna uniwersytetu, rozbudowie uległy jego gmachy, kolekcje naukowe i zbiory biblioteczne. Wśród 1.500-2.000 studentów Polacy stanowili 60-70%, co nadal miało wielkie znaczenie dla nauki i kultury narodowej. Studenci należeli do organizacji patriotycznych i socjalistycznych. W 1905 r., pod hasłem walki o polski uniwersytet, został ogłoszony bojkot rosyjskiej uczelni. Udział Polaków wśród studiujacych w Warszawie spadł poniżej 10%, a większość dotychczasowych studentów wyjechała do innych uniwersytetów.

Lata 1915-1918

W czasie I wojny światowej niemieckie władze okupacyjne, po zajęciu Warszawy, wyraziły zgodę na utworzenie tu polskich wyższych uczelni. Uniwersytet stał się jedną z pierwszych legalnie działających instytucji narodowych. Stosunkowo niewielu wykładowców (36-53) miało do czynienia z szybko rosnącą liczbą studentów. W ciągu czterech lat wzrosła ona z 1.000 do 4.500, przede wszystkim na wydziałach: prawa, filozoficznym (który łaczył dyscypliny humanistyczne i matematyczno-przyrodnicze) oraz lekarskim. Kobiet było kilkanaście procent. Wystąpienia patriotyczne studentów i narastąjace konflikty z władzami niemieckimi doprowadziły wiosną 1917 roku do strajku i zawieszenia zajęć na kilka miesięcy.

Druga Rzeczpospolita

Po 1918 r. uniwersytet po raz pierwszy w swych dziejach mógł rozwijać się w warunkach wolności nauki i nauczania. Władze wszystkich szczebli (rektor, senat, dziekani, rady wydziałów) pochodziły z wyboru. Wydziały miały decydujący wpływ na program nauczania i powoływanie profesorów. Jedynie finanse kontrolowało państwo. W krótkim czasie okazało się możliwe stworzenie uczelni, w której wiele dyscyplin uzyskało poziom europejski. Wielka w tym zasługa wybitnych profesorów-Polakow, którzy przenieśli się do Warszawy z uniwersytetów Rosji, Galicji i Europy Zachodniej. Na początku lat 30. Uniwersytet Warszawski był już największym polskim uniwersytetem z 250 profesorami i docentami oraz 10.000 studentami. Liczba wydziałów wzrosła do ośmiu, od początku lat 30. zaczęły powstawać instytuty, grupujące katedry i zakłady z poszczególnych dyscyplin naukowych. Finanse i warunki lokalowe nie nadążały jednak za potrzebami. Panowała wielka ciasnota, a uczelnia wzbogaciła się tylko o kilka gmachów (Auditorium Maximum, budynki medycyny, fizyki i chemii). Pensje profesorów wynosiły 200% przeciętnej płacy pracownika umysłowego i 400 % płacy górnika. Trzy czwarte studentow utrzymywało się z własnej pracy zarobkowej. Tylko 3% pobierało stypendia. 70% studentów pochodziło spoza Warszawy, ale tylko co siódmy mógł liczyć na miejsce w akademiku. Roczna opłata za studia była równa miesięcznej pensji pracownika umysłowego.
W 1935 r., po śmierci marszałka Piłsudskiego, Senat UW uchwalił wniosek o nadanie uczelni jego imienia. Wyrażał się w tym nastrój chwili i powszechne poczucie żalu, ale nie obyło się bez zewnętrznej presji i ostrych sporów. Bowiem w uczelni, a zwłaszcza wśród młodzieży, najsilniejsze były wrogie dyktaturze piłsudczyków wpływy nacjonalistyczne. Lata 30. były okresem gwałtownych konfliktow politycznych. Młodzież endecka stosowała przemoc fizyczną i organizowała burdy antysemickie. Z kolei obóz rządzący próbował administracyjnie ograniczyć autonomię szkół wyższych, co wzburzyło przeciwko niemu także środowiska liberalne i lewicowe. Sprzeciw społeczności akademickiej doprowadził do przywrócenia autonomii w 1937 r. . 

Tajny Uniwersytet Warszawski

Okupanci hitlerowscy zamknęli polskie wyższe uczelnie. Zbiory i wyposażenie wielu nowoczesnych pracowni zostały wywiezione do Niemiec. Uniwersytet przekształcono w koszary żandarmerii, a bibliotekę w bibliotekę niemiecką. Wbrew zakazom okupanta, za co groziła kara śmierci, wielu pracowników uniwersytetu kontynuowało zajęcia ze studentami w mieszkaniach prywatnych. Stopniowo powstała rozbudowana struktura tajnego nauczania, będąca częscią polskiego ruchu oporu. W 1944 r. w zajęciach uczestniczyło już prawie 300 pracowników naukowych i 3.500 studentów. Większość studentów była jednocześnie żołnierzami podziemia. W czasie okupacji zginęło 63 profesorów. Budynki uczelniane uległy zniszczeniu w 60%, a zbiory w 70-80%.

Lata 1945-1989

Po wojnie władze komunistyczne były początkowo nieprzychylne odbudowie prawie całkowicie zniszczonego uniwersytetu. Jednak determinacja wielu przedwojennych profesorów doprowadziła do zmiany tej decyzji. W grudniu 1945 r. rozpoczęły się zajęcia dla ponad 4.000 studentów. Pierwsze lata były stosunkowo liberalne, ale od końca lat 40. nastapiła odgórna stalinizacja uczelni. Likwidacja wolności nauczania, ideologiczne kryteria selekcji profesury i izolacja od świata zagroziły samej egzystencji uniwersytetu, jako uczelni z prawdziwego zdarzenia. Proces ten na szczęście trwał tylko kilka lat i nie okazał się nieodwracalny. Jednocześnie nastąpiło szerokie upowszechnienie oświaty. Studia stały się bezpłatne, a 60% studentów otrzymało stypendia. 
W drugiej połowie lat 50. odżyło autentyczne życie akademickie. Zasadniczy wpływ na nominacje profesorskie uzyskały rady wydziałow, choć władze uczelni nadal powoływano odgórnie. W większości dyscyplin udało się odbudować swobodę nauczania i badań na poziomie europejskim. Oficjalna ideologia odgrywała niewielką rolę. Odtworzone zostały kontakty międzynarodowe. Narastająca krytyka ustroju politycznego Polski doprowadziła w 1968 r. do wystąpień studenckich, stłumionych przez milicję. Represje dotknęły też wielu pracowników. Liczący 20 tysięcy studentów uniwersytet pozostał jednak ośrodkiem niezależnej mysli, z którego wyszło wielu wybitnych intelektualistów, znaczna część opozycji politycznej, a także reformatorów w obozie władzy.